Blog

W III wieku p.n.e. Rzym i Kartagina stały się zaciekłymi wrogami, gdyż upatrzyły sobie tę samą strefę wpływów – Morze Śródziemne. Według wówczas panującego prawa silniejszego, nie było miejsca dla dwóch mocarstw, więc rozpoczęła się stuletnia walka o wyłączne panowanie na tym obszarze. Wszyscy Kartagińczycy pałali ogromną nienawiścią do Rzymian. Zaledwie 9-letni Hannibal przysiągł że: „w miarę swej możności będzie zawsze wrogiem narodu rzymskiego”. Przysięga ta była brzemienna w skutki: 17 lat później Hannibal został wybrany nowym dowódcą Kartagińczyków i postanowił podbić Rzym.

Gdy wojsko Hannibala przygotowywało się do wymarszu, wśród żołnierzy zaczęły krążyć plotki na temat ogromnych trudów, jakie ich czekają. Hannibal ani się obejrzał, a 3000 żołnierzy zrobiło „w tył zwrot” i udało się w drogę do domów. On w tej krytycznej sytuacji nie puścił się za nimi w pogoń, wręcz przeciwnie- zwolnił do domu wszystkie oddziały, które niechętnie wypełniały swoje obowiązki. Wbrew pozorom było to dobre strategicznie posunięcie. Hannibal wiedział, że jeśli wyprawa ma odnieść sukces, żołnierze sami muszą być przekonani o jej słuszności. Odesłał do domów malkontentów, ponieważ przez nich mogły być zagrożone morale innych członów wyprawy. W pozostałej części armii zaszczepił poczucie, że należy ona do elity dzielnych i odważnych.

W maju 218 r. p.n.e. Hannibal wraz z 55 000 piechoty, 12000 jazdy i 37 słoniami wyruszył na najbardziej spektakularną wyprawę w historii dziejów. Już podczas przeprawy przez Alpy ujawniła się u Hannibala pewna wyjątkowa cecha- troska o żołnierzy. Hannibal unikał rozlewu krwi i zbędnych potyczek wysyłając szpiegów lub zawierając traktaty. Dzięki tej trosce o bezpieczeństwo żołnierzy zaskarbił sobie ich posłuszeństwo i bezgraniczne oddanie.

Olbrzymia armia Hannibala była narażona na wiele niebezpieczeństw: ataki dzikich plemion, trudne górskie warunki oraz stale pogarszającą się pogodę. Połowa żołnierzy straciła życie podczas sześciu miesięcy tułaczki. Ci, którzy przetrwali głód i trudy wspinaczki byli wyczerpani zarówno psychicznie, jak i fizycznie.

W tej niemal beznadziejnej sytuacji konsul Korneliusz Scypion już czekał nad rzeką Tycnus ze swoją wypoczętą rzymską armią, aby zadać śmiertelny cios wojskom Hannibala.  Hannibal jako geniusz sztuki motywacyjnej wiedział, że musi tym razem pobudzić swoich żołnierzy nie słowem, lecz czynem i zainscenizował dramatyczny spektakl. Kazał pojmanym jeńcom pojedynkować się na śmierć i życie na oczach całego wojska . Gdy żołnierze obejrzeli parę z tych zaimprowizowanych walk gladiatorów, Hannibal zwrócił się do nich: „ To jakby obraz waszego położenia. Tutaj żołnierze, trzeba albo zwyciężać, albo umierać”. Następnie roztoczył przed wojskiem wizje bogactw jakie ich czekają po zakończonych walkach oraz przypomniał wszystkie chwile glorii i chwały jakie wspólnie przeżyli.

Po tej przemowie żołnierze nie mieli już żadnych oporów. Przepełnieni nienawiścią do rzymskich przeciwników i odurzeni obiecanymi wspaniałościami żądali walki. Reszta to historia: Hannibal ze swymi „nędznymi resztkami wojska” wygrał bitwę. Wkrótce Italię miał obiec okrzyk przerażenia: „Hannibal ante portas!”

Strategia sukcesu – Co sprawiło, że mowy Hannibala były tak motywujące?

• Hannibal wiedział, że czyny są bardziej przekonujące niż słowa, a dramatyczna demonstracja motywuje bardziej niż kwiecista mowa.
• Strach, żądza zysku i uznanie to według Arystotelesa motywy ludzkiego działania. Hannibal w swoich przemowach odnosił się do wszystkich trzech pojęć.
• Tylko więzi osobiste umożliwiają osobiste zobowiązania. Hannibal znał swoich żołnierzy, pamiętał ich sławetne czyny i w ten sposób niejako zobowiązywał ich, aby spełnili jego wysokie oczekiwania.

Tekst został napisany na podstawie książki Hansa Christiana Altmanna „Strategie sukcesu”.